Koncesjonariusz autostrady A2 odda państwu 895 mln zł

W sierpniu 2012 r. Polska powiadomiła Komisję, że wypłaciła spółce Autostrada Wielkopolska SA (AW SA) nadmierną rekompensatę za utratę dochodów wynikającą ze zmian w krajowym ustawodawstwie dotyczącym płatnych autostrad. Rekompensata dotyczyła okresu od 1 września 2005 r. do 30 czerwca 2011 r.

W szczególności wynikała ona z wprowadzonej w 2005 r. zmiany w polskiej ustawie, polegającej na zwolnieniu pojazdów ciężarowych posiadających ważną winietę z obowiązku uiszczania opłat za przejazd autostradą. Wcześniej samochody ciężarowe miały obowiązek opłacania przejazdów autostradą oraz uiszczania opłaty za winietę. Zmiana ustawy zakończyła podwójne pobieranie opłat od pojazdów ciężarowych, co stanowiło naruszenie przepisów UE dotyczących transportu (dyrektywy 1999/62/WE). Jednocześnie władze polskie podjęły decyzję o wypłaceniu operatorom autostrad rekompensat za utracone przychody. Wysokość rekompensaty była indywidualnie uzgadniana z każdym operatorem.

W przypadku AW SA warunki wypłacenia rekompensaty zostały określone w załączniku do pierwotnej umowy koncesyjnej z Polską. Jednakże, zdaniem Polski, przy zastosowaniu metody określonej w umowie zastosowano nieaktualne badanie dotyczące ruchu i przychodów. Zamiast skorzystać z najbardziej aktualnego badania z 2004 r., AW SA powołała się na badanie z 1999 r. W badaniu z 1999 r. oszacowano znacznie wyższy poziom ruchu i przychodów, a tym samym większą oczekiwaną rentowność.

Szczegółowe dochodzenie Komisji rozpoczęte w czerwcu 2014 r. potwierdziło, że AW SA miała prawo do otrzymania rekompensaty w ramach umowy koncesyjnej z Polską w celu przywrócenia oczekiwanej sytuacji finansowej sprzed zmiany polskich przepisów w 2005 r.

Jednakże w dochodzeniu Komisji potwierdzono, że władze polskie oparły się na nieaktualnych danych z 1999 r. Doprowadziło to do zawyżenia spodziewanych przychodów AW SA z opłat za przejazd pojazdów ciężarowych w przypadku braku zmian legislacyjnych. Jak argumentuje Komisja Europejska różnica między faktycznie wypłaconą kwotą rekompensaty a zaktualizowanym szacunkiem opartym na danych liczbowych z 2004 r. stanowi nieuzasadnioną korzyść gospodarczą AW SA, co narusza unijne zasady pomocy państwa. Wynika to z faktu, że rekompensata faktycznie wypłacona na rzecz AW SA przekraczała bezpośrednie skutki zmiany legislacyjnej i doprowadziła do poprawy spodziewanej sytuacji finansowej spółki. AW SA musi teraz zwrócić państwu polskiemu 895 mln złotych (około 210 mln euro) plus odsetki.