Związek Miast chce zmian w ustawie o drogach

Podczas zakończonego 14 marca w Zabrzu XXXV Zgromadzenia Ogólnego ZMP, przyjęto własną redakcję budzącego kontrowersje przepisu art. 10 ust. 5 ustawy, mówiącego o tym, co ma się stać z odcinkami dróg krajowych zastąpionych nową drogą (np. obwodnicą albo droga ekspresową). Według obecnie obowiązujących przepisów, stają się one z mocy prawa drogami gminnymi. W ub. roku, pod naciskiem samorządów gminnych, Sejm uchwalił nowelizację tej ustawy. Odcinki takie miały teraz stawać się drogami wojewódzkimi, ale to miałoby uruchamiać „kaskadowe” przekazywanie w dół następnych odcinków dróg: z województwa do powiatu, z powiatu do gminy. Ustawa nie weszła jednak w życie, po tym jak Prezydent odmówił jej podpisania i skierował do Trybunału Konstytucyjnego w celu stwierdzenia jej zgodności z konstytucją. Nie jest znany termin w jakim Trybunał zajmie się tym wnioskiem, sprawy nie ma na wokandzie w marcu i kwietniu.

Oznacza to dalsze funkcjonowanie starych przepisów, z których samorządy nie są zadowolone, gdyż utrzymywanie dawnych dróg krajowych stanowi ogromne obciążenie dla budżetów gmin. Problem ten będzie narastał, w miarę oddawania kolejnych dróg ekspresowych i obwodnic zaplanowanych w Programie Budowy Dróg Krajowych. Związek Miast Polskich proponuje zatem, by pilnie uchwalić nowelizację ustawy, która by stwierdzała, że to minister właściwy do spraw transportu, w drodze rozporządzenia, będzie zaliczał odcinek drogi do odpowiedniej kategorii. „Odpowiedniej” oznacza w tym przypadku zgodnej z funkcją drogi danej kategorii, która jest określona w art. 2 ustawy. Minister ma też zasięgnąć opinii Dyrektora Oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad i „organów stanowiących właściwych jednostek samorządu terytorialnego”.

Z zakwestionowanej przez Prezydenta ustawy, projekt ZMP pozostawia natomiast rozwiązanie umożliwiające gminom pozbycie się dróg, które „nabyły” po 2003 r. wskutek działania ustawy. Będą one mogły w ciągu 6 miesięcy od wejścia w życie nowelizacji, zwrócić się do ministra o określenie innej kategorii dla takiego odcinka.

Uczestnicy Zgromadzenia przyjęli ponadto kilka innych postulatów dotyczących dróg. Domagają się kontynuacji programu rozbudowy i modernizacji dróg lokalnych. Uważają, że przeznaczane na niego środki powinny być zwiększone, by odpowiadały rzeczywistym potrzebom. W celach programu należy przewidzieć wsparcie dla dróg niszczonych przez ciężki sprzęt podczas budowy autostrad i dróg ekspresowych oraz dróg regionalnych i lokalnych, na które przeniósł się zwiększony ruch po wprowadzeniu krajowego systemu opłat.

Miejscy samorządowcy domagają się także ścisłej współpracy Inspekcji Transportu Drogowego z samorządami, w zakresie kontroli samochodów ciężarowych poruszających się po drogach lokalnych. Jednostki samorządu terytorialnego nie mają bowiem służb mogących skutecznie egzekwować przestrzeganie znaków ograniczających ruch pojazdów ciężkich i ujawniać przejazdy nienormatywne.

Po raz kolejny samorządowcy postulują też, by miasta na prawach powiatu nie były wyłączone z możliwości finansowania przebudowy zarządzanych przez nie odcinków dróg krajowych z Krajowego Funduszu Drogowego.