Trasa Via Carpatia priorytetem Europy Karpat

Via Carpatia to nowe połączenie północy z południem Europy, spinające Litwę, Polskę, Słowację, Węgry, Rumunię, Bułgarię i Grecję. Polska wraz z innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej zaangażowana jest w rozwijanie międzynarodowego szlaku drogowego Via Carpatia, który w ramach negocjacji wytycznych UE dla sieci TEN-T z Komisją Europejską w 2013 r. został uwzględniony jako element tej sieci.

W marcu 2016 roku podczas konferencji w Łańcucie zawarto międzynarodowe porozumienie w sprawie tworzenia tego korytarza. Jego celem jest rozwój tranzytu na osi północ-południe w Europie Środkowo-Wschodniej.

- Via Carpatia jest priorytetowym projektem transportowym dla polskiego rządu. Trasa ta odgrywa także istotną rolę w ramach prac nad programowaniem rozwoju kraju, czego najlepszym przykładem jest umieszczenie tego przedsięwzięcia w Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju jako projektu strategicznego. Dzięki współpracy państw, które są zainteresowane rozwojem tego szlaku komunikacyjnego, Via Carpatia stanie się jednym z istotnych elementów polityki transportowej Unii Europejskiej w zakresie połączenia szlaków transportowych z państwami sąsiadującymi z UE – zaznaczył Andrzej Adamczyk.

Minister Adamczyk poinformował, że w celu monitorowania stanu prac na odcinkach przebiegających przez kraje inicjatywy Via Carpatia, MIB podjęło działania na rzecz stworzenia grupy roboczej do spraw tego projektu. Celem grupy będzie również promocja szlaku na arenie międzynarodowej. Via Carpatia będzie jednym z priorytetów Polski podczas kolejnej rewizji sieci TEN-T.

Trasa via Carpatia w Polsce

• Droga ekspresowa S61 (Suwałki – Budzisko – granica Polski z Litwą),
• Droga krajowa nr 8 (Białystok – Suwałki),
• Droga ekspresowa S19 (granica Polska – Białoruś – Kuźnica, Korycin – Knyszyn – Choroszcz (Białystok) – Bielsk Podlaski – Lublin – Rzeszów – Barwinek – granica Polska - Słowacja.

Szlak drogowy Via Carpatia w Polsce w większości został włączony do sieci kompleksowej TEN-T. Odcinek Lublin – Rzeszów gdzie powstaje droga ekspresowa S19, ze względu na wysoki poziom ruchu, został zakwalifikowany do drogowej sieci bazowej TEN-T. Wyjątkiem jest odcinek drogi krajowej nr 8: Augustów – Korycin, który nie został włączony przez Komisję Europejską do sieci TEN-T z uwagi na uwarunkowania środowiskowe.

Część odcinków ma zapewnione pieniądze na budowę. Są to:

1. odcinek S61 Suwałki – Budzisko (tu wspólny przebieg mają Via Baltica i Via Carpatia) - finansowanie zapewnione z programu Łącząc Europę - CEF (Connecting Europe Facility)
2. odcinek S19 Lublin – Rzeszów – finansowanie zapewnione w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
3. odcinek S19 Rzeszów – Babica – jest zapewnione finansowanie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko natomiast nie jest jeszcze zapewnione finansowanie w ramach Programu Budowy Dróg Krajowych. Przypomnijmy, PBDK na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.) został przyjęty 8 września 2015 r. a przyjęty dla niego budżet wynosi 107 mld zł. W opinii resoru infrastruktury i ekspertów jest to za mało na realizację wszystkich zaplanowanych inwestycji, stąd konieczne jest szukanie nowych rozwiązań i źródeł finansowania.

Na pozostałe odcinki brakuje obecnie pieniędzy. Resort infrastruktury chce pozyskać fundusze ze środków europejskich – z programu Łącząc Europę.

Via Carpatia stanowi bardzo ważny element międzynarodowego systemu drogowego, łączącego Litwę, Polskę, Ukrainę, Słowację, Węgry, Rumunię, Bułgarię, Grecję i Turcję. Szlak ma potencjał dalszego rozwoju na pozostałe państwa bałtyckie, Białoruś oraz państwa bałkańskie. Realizacja Via Carpatii zapewni silny impuls rozwojowy, który pozwoli na wykorzystanie potencjału gospodarczego regionów Polski Wschodniej oraz państw uczestniczących w tej inicjatywie. Budowa korytarza przyczyni się do zintensyfikowania wymiany gospodarczej oraz rozwoju spójności ekonomicznej i terytorialnej całej Europy Środkowo-Wschodniej. Będzie realną szansą dla tej części Europy na skokowy wzrost gospodarczy.