Toruń
Toruń powstał na mocy dokumentu lokacyjnego wystawionego przez wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Hermana von Salza 28 grudnia 1233 r. Znajduje się tu największa, po Krakowie, liczba zabytków sztuki i architektury gotyckiej w Polsce (bardzo cenny jest sam średniowieczny układ przestrzenny miasta). Miasto, od początku swego istnienia, ze względu na położenie nad Wisłą, przygraniczny charakter oraz kontakty z miastami kontynentu, odgrywało ważną rolę w handlu europejskim. Łatwy dostęp do przypraw takich jak goździki, imbir, cynamon czy kardamon miał wpływ na rozwinięcie wytwórczości słynnych toruńskich pierników. Toruń znany jest także jako Gród Mikołaja Kopernika, którego muzeum mieści się przy dawnej ulicy św. Anny (dziś Kopernika), miejscu urodzenia astronoma.
Drogi w Toruniu
Najważniejsza z toruńskich dróg to autostrada A1 (zwana Autostradą Bursztynową), docelowo 570-kilometrowa trasa łącząca Trójmiasto, Toruń, Łódź, Częstochowę oraz Górny Śląsk z granicą polsko-czeską. Toruń łączy bezpośrednio z Trójmiastem na północy oraz Włocławkiem i Łodzią na południu (w przyszłości A1-ka pobiegnie także do województwa śląskiego – Częstochowy i dalej do GOP; dziś urywa się na węźle Stryków nieopodal Łodzi). Droga biegnie wschodnimi obrzeżami miasta, tworząc jego wschodnią, autostradową obwodnicę.
Drugą obwodnicę Torunia – południową – tworzy droga ekspresowa S10. Od węzła Lubicz biegnie ona wspólnie z autostradą A1 aż do południowo-wschodniej części miasta, gdzie odłącza się od A1-ki i samotnie omija miasto od południa, kierując się na zachód. Na węźle Nieszawka, na przecięciu z krajową 15-ką, na południowym-zachodzie Torunia (podobnie jak na węźle Lubicz na wschodzie), S10-ka kontynuuje bieg jako droga krajowa nr 10. Dalsze etapy przekształcania DK10 do standardów drogi ekspresowej w okolicach Torunia są na razie w fazie planów i czekają na przetargi i decyzje środowiskowe. S10-ka docelowo ma zastąpić drogę krajową nr 10, która biegnąc równoleżnikowo łączy granicę państwa z Niemcami w Lubieszynie (województwo zachodniopomorskie) z Płońskiem (województwo mazowieckie). Droga przebiega – oprócz Torunia – przez Szczecin, Stargard Szczeciński, Wałcz, Piłę, Nakło Nad Notecią i Bydgoszcz. W chwili obecnej ma długość 467 km.
Opisanej wyżej drogi to nowe inwestycje, tworzone wg nowoczesnych zasad z dala od centrum miasta. Przez Toruń przebiegają jednak jeszcze trzy drogi krajowe, które nie są tak przyjazne dla mieszkańców Grodu Kopernika. To drogi krajowe nr 15, 80 i 91. Droga krajowa nr 15 to długa, 395-kilometrowa trasa relacji północ-południe, biegnąca między Trzebnicą (województwo dolnośląskie) i Ostródą (województwo warmińsko-mazurskie). Co ciekawe, tak ważna dla krajowego transportu droga nie przecina żadnego – prócz Torunia – miasta wojewódzkiego. Ba, nie przecina nawet – prócz Torunia – żadnego byłego (sprzed 1998 r.) miasta wojewódzkiego. Mija natomiast Milicz, Krotoszyn, Jarocin, Wrześnię, Gniezno, Inowrocław, Brodnicę i Nowe Miasto Lubawskie. Po przecięciu węzła Nieszawka (początek południowej obwodnicy miasta) 15-ka wpada do Torunia od południa ulicami Bydgoską, Gniewkowską, Poznańską i skręca w ul. Jana Pawła II. Mostem im. Jana Pawła II przechodzi nad Wisłą i dobiega do skrzyżowania z ulicami Kraszewskiego po lewej stronie i Czerwoną Drogą po prawej. Biegnie razem z drogą krajową nr 80 ulicami Odrodzenia, Przy Kaszowniku, Dobrzyńską, Warszawską, Traugutta, Lubicką i Szosą Lubicką dociera do Estakady Sudaka, gdzie krzyżuje się z drogą krajową nr 91. Biegnąc dalej Szosą Lubicką dociera do ulicy Olsztyńskiej, w którą skręca i w ciągu której opuszcza Toruń w kierunku północno-wschodnim.
Druga ze śródmiejskich dróg krajowych Torunia to 80-ka, także przecinającą ścisłe centrum miasta. To biegnąca równoleżnikowo droga, zaczynająca bieg w położonym na zachodnich przedmieściach Bydgoszczy Pawłówku (odbija od krajowej 10-ki) a kończąca w Lubiczu Dolnym (węzeł autostrady A1 i drogi ekspresowej S10) na wschodzie Torunia, ma długość 66 km. DK80 wjeżdża do miasta Szosą Bydgoską, przechodzi w Broniewskiego, Bema i za stacją Lukoil skręca w prawo, w Kraszewskiego. Kilometr dalej, na skrzyżowaniu z Jana Pawła II, z prawej strony dołącza do niej krajowa droga nr 15, z którą wspólnie przejadą przez miasto. Drogi wiodą ulicami Odrodzenia, Przy Kaszowniku, skręcają w prawo, w Dobrzyńską, na pl. Św. Katarzyny na Starym Mieście w lewo, w Warszawską. Ta z kolei przechodzi w Traugutta i kieruje się na wschód. Po wjechaniu w Szosę Lubicką obie drogi przecinają krajową 91-kę (Gdańsk – Częstochowa). Na skrzyżowaniu z ul. Olsztyńską drogi rozdzielają się – 15 skręca w lewo a 80-ka wiedzie dalej prosto aż dociera w Lubiczu Dolnym do węzła Lubicz.
Alternatywą dla autostrady A1 jest bezpłatna droga krajowa nr 91. Jest to trasa o długości ok. 446 km, łącząca Gdańsk z Częstochową. Droga biegnie m.in. przez Tczew, Świecie, Toruń, Piotrków Trybunalski i Radomsko. W granicach administracyjnych Torunia prowadzi ul. Grudziądzką aż do skrzyżowania z Kościuszki. Tam skręca w lewo i wiedzie kolejno ulicami Kościuszki, Żółkiewskiego, Sudaka, przecina krajowe drogi nr 15 i nr 80, biegnące Szosą Lubicką i kieruje się przez nowy most na Wiśle do ul. Łódzkiej na przeciwległym brzegu Wisły. Po skręcie w tę ostatnią w lewo, droga opuszcza miasto i wpada na autostradę A1.
W Toruniu biegnie pięć dróg wojewódzkich. Wszystkie zaczynają bieg w mieście, jednak żadna z nich nie ma znaczenia większego niż lokalne.
DW257 – to krótka, dwukilometrowa, droga przez Wisłę, tyle że... bez przeprawy przez rzekę, biegnąca z Małej Nieszawki do drogi krajowej nr 80 (na skrzyżowaniu Szosy Okrężnej i Szosy Bydgoskiej) w granicach Torunia. Droga urywa się na brzegu rzeki a wznawia bieg po drugiej stronie Wisły.
DW273 – droga startuje na zachód, odbijając od krajowej 15-ki w pobliżu dworca głównego PKP ma południu Torunia, na pl. Armii Krajowej. 273-ka wiedzie na zachód ul. Nieszawską i po 10 km biegu południowymi obrzeżami miasta dociera do Cierpic.
DW553 – droga o długości ok. 21 km łącząca Toruń i Wybcz. Droga zaczyna bieg w centrum Torunia, odbijając na północny-zachód od biegnących wspólnie dróg krajowych nr 15 i nr 80, na skrzyżowaniu Odrodzenia i Szosy Chełmińskiej, którą 553-ka opuszcza miasto, kierując się na północ.
DW585 – krótka, wewnątrztoruńska droga, łącząca krajową 91-kę z dworcem głównym. Biegnie ul. Dybowską.
DW654 – droga o długości ok. 9 km, łącząca Silno i Toruń. Biegnie przez podtoruński Grabowiec i Złotorię. 654-ka odbija na południe od biegnących wspólnie dróg krajowych nr 15 i nr 80, na pl. Sybiraków. Biegnie ul. Turystyczną i minąwszy Drwęcę opuszcza granice Torunia.
